‘ตำนานซิซีฟัส' : ชีวิตบัดซบที่เราเลือกมุมมองได้เอง
.
“คนเราเกิดมาเพื่อทำหน้าที่” ประโยคสุดคลาสสิกที่เป็นแรงผลักดันแกมบังคับให้เราทุกคนลุกขึ้นจากเตียงตอนเช้า อดทนผจญกับรถติด ก้มหน้าก้มตาเรียนหรือทำงานตามหน้าที่ กลับบ้านมาเลือกหนังในเน็ตฟลิกซ์เป็นรางวัลตอบแทนที่เราได้ทำ ‘หน้าที่’ ของเราวันนี้สำเร็จลุล่วง พร้อมที่จะเข้านอนเพื่อตื่นมาทำกิจวัตรเดิม ๆ อีกครั้งในวันรุ่งขึ้น เมื่อชีวิตทุกวันมีหน้าตาแบบเดียวกัน เป็นเรื่องธรรมดาที่คนเราจะสงสัยว่า วงจร ‘ตื่น-รถติด-ทำงาน-นอน’ ตามหน้าที่ ราวกับติดอยู่ในวงจรของการลงโทษทุกวันไม่จบสิ้น นี่น่ะหรือ คือทั้งชีวิตที่มนุษย์ต้องใช้? คำถามดังกล่าวชวนให้ผู้เขียนนึกถึงตำนานปกรณัมกรีกเรื่อง ‘ซิซีฟัส’
.
ซิซีฟัสถูกเทพเจ้าสาปให้ต้องกลิ้งก้อนหินขนาดยักษ์ขึ้นไปให้ถึงยอดเขา และเมื่อเขากลิ้งหินไปจนถึงจุดสูงสุด ก้อนหินก็จะตกลงมา และซิซีฟัสก็ต้องเดินลงมากลิ้งก้อนหินก้อนนั้นกลับขึ้นไปอีกครั้ง คำสาปดังกล่าวทำให้เขาต้องทำงานหนักทั้งวันทั้งคืน ไม่ได้พักผ่อน เป็นอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ ไม่มีที่สิ้นสุด ฟังดูแล้วช่างคล้ายกับวงจรชีวิตที่มนุษย์ต้องใช้ในแต่ละวันเหลือเกิน ชีวิตที่ ‘วนลูป’ ไม่จบไม่สิ้น วันแล้ว วันเล่า ก็ไม่มีวี่แววของสีสันอันแปลกใหม่ในชีวิต มีแต่ ‘หน้าที่’ ที่ต้องทำให้สำเร็จไปวัน ๆ
.
สำหรับผู้ที่กำลังรู้สึกเสมือนว่าตัวเองถูกสาปให้แบกก้อนหินขนาดยักษ์อยู่ตลอดวัน เพื่อค้นพบว่าเมื่อเวลางานสิ้นสุดลง พรุ่งนี้เช้าเราก็ต้องมาแบกก้อนหินก้อนเดิมขึ้นไปใหม่อีกครั้ง ผู้เขียนอยากจะแนะนำหนังสือเรื่อง The Myth of Sisyphus โดย Albert Camus ที่ชวนให้ผู้อ่านทบทวนตำนานเรื่องนี้อีกครั้ง พร้อมกับนำเสนอแนวคิดที่ว่า แท้จริงแล้ว ชีวิตนั้นเป็นสิ่งที่ไร้แก่นสารโดยสิ้นเชิง
.
Camus เสนอว่า แม้ตามตำนานจะไม่ได้กล่าวอะไรไปมากกว่าบทลงโทษของซิซีฟัส แต่หากเราลองจินตนาการว่า วินาทีที่หินหลุดออกจากบ่าของเขาลงไปกองกับพื้น ซิซีฟัสอาจจะรู้สึกโล่งใจขณะที่เดินลงจากยอดเขาโดยปราศจากก้อนหินยักษ์ หรือยิ่งไปกว่านั้น เขาอาจจะทำงานกลิ้งก้อนหินของเขาอย่างมีความสุขก็เป็นได้ หากเขาตระหนักได้ว่า นี่คือชะตากรรมที่เขาต้องเผชิญ และมันจะดำเนินไปเรื่อย ๆ แบบที่มันเป็นอยู่ ณ จุดนี้ Camus กล่าวว่า ชะตากรรมของซิซีฟัสจะนับว่าเป็นเรื่องเลวร้ายก็ต่อเมื่อเขายึดติดกับความหวังที่ว่าเขาจะได้กลับไปใช้ชีวิตแบบอิสระดังเดิมหรือชีวิตของเขาจะได้พบกับสิ่งที่ดีขึ้น แต่เมื่อจิตใจของเขาเป็นอิสระ ไม่ได้ผูกพันอยู่กับความเจ็บปวดจากบทลงโทษทางร่างกาย ยอมรับตามสภาพที่เป็น ไม่ได้คิดว่าวันข้างหน้าเขาจะสบายขึ้น เมื่อนั้น เขาก็ถือว่าหลุดพ้นจากความทุกข์ทรมานในวงจรอันไม่มีที่สิ้นสุดและไม่สามารถหลีกหนีได้
.
เนื้อหา : TK
พิสูจน์อักษร : ธนพงษ์ เมืองศิลปศาสตร์ และ รสิกา วิเศษสมภาคย์
ภาพ : ภัทรัฏฐ์ อัชชเสวิน
.
อ้างอิง
Camus A, The Myth of Sisyphus (1955)
วิรุฬหก, อยู่กับชีวิตที่บัดซบ ไร้แก่นสาร… [ออนไลน์], 2 สิงหาคม 2563. แหล่งที่มา https://www.blockdit.com/posts/5f26d52e4b9ce40cb51fa9d5
